Allah'ın Sıfatı Olarak Rab:
Görüldüğü gibi Rab olmak, Allahın sıfatlarından biridir. İlâhlığının bir gereğidir. Rab ismi geniş anlamlı bir sıfattır. Allahın yaratıcılığını, evrene sahip ve hâkim oluşunu, insana ait her şeyi yaratıp şekil verdiğini, evrende olan her şeye yüce kudretiyle tasarruf ettiğini, insanlar hakkında hükümler/yasalar koyduğunu ve bu hükümlere itaat etmenin gerekliliğini, mutlak anlamda itaatın ancak Allaha yapılması gerektiğini, ıslah edenin, şekil verenin, her şeyi elinde tutanın yalnızca Allah olduğunu ifade eder. [9]
Kuran-ı Kerim, besmeleden sonra Hamd, âlemlerin Rabbi Allaha aittir cümlesiyle başlamaktadır. Bu giriş oldukça ilginçtir. Vahy kitabı olan Kuran söze Allaha ait en önemli özelliği vurguluyarak, insanlara bu önemli gerçeği hatırlatarak başlıyor.
Her türlü övgü, her türlü saygı ve itaat ifadesi, her türlü şükran duygusu ve bağlılık; bütün âlemlerin, âlem diye nitelediğimiz bütün varlıkların asıl sahibi, maliki, yöneteni, bakıp gözeteni, koruyup ihtiyaçlarını gidereni, onlara dilediği gibi yön veren yüce güç sahibi Allaha aittir. Kuran, Onun sözüdür ve O bu vahyi ile yaratıp şekil verdiği insanları müdeliyor, korkutuyor ve onlara doğru yola davet ediyor. Çünkü O, âlemlerin Rabbi Allahtır. Insanlardan bazıları Allaha inandıkları halde Onun Rabliğini ve ilâhlığını anlamamışlardır. Ona ilâhlıkta ve Rablikte ortak (şirk) koşarak müşrik olmuşlardır. Rabbimiz Kuranda en çok böylesine sapmış kimselere hitap ediyor.
Tevbe Suresi 31. âyetteki ifade çok anlamlıdır. Bazıları din adamları haline getirdikleri papazlarını, hahamlarını ve hatta Hz. Isayı Rabb sandılar. Olayı dinleyen Adiy b. Hatem Peygambere diyor ki, Ya Rasûlallah, ben onları bilirim, onlar din adamlarına (veya önderlerine) ibadet etmiyorlardı. Öyleyse bu rabb edinmenin anlamı nedir? Peygamber soruyor:
-Onların liderleri onlara bir şeyi haram veya helâl yaptıkları zaman insanlar onu kabul ediyorlar mıydı? Adiy b. Hatimin cevabı evet olunca;
-Işte bu davranış onları rabb edinmektir karşılığını alacaktı.[10]
Evet, Allaha ait Rabblik, başkalarına verilirse bu Allahın hakkına tecavüzdür. Onun Rabbliği bütün evrende kendini duyurmaktadır. Evreni en güzel şekilde terbiye edip (düzenleyip) ona tasarrufta bulunmaya (yöneltmeye) devam eden Allah (cc), insana ait hayatın ve kulluğun da kurallarını koymuştur. Yani insana şekil verip, yaşamasını sağlayan Allah, Rabb olarak da insanın sahibi ve malikidir. Öyleyse insana düşen kendisinin sahibi ve maliki olan Allaha Rabb olarak teslim olmak ve yalnızca Ona kulluk yapmaktır.
De ki: Insanların Rabbine sığınırım. Insanların malikine, insanların ilâhına da; sinsice kalplere vesvese ve kuşku düşürüp duran vesvesecinin şerrinden . (Nâs: 114/1-4)[11]
Kuran-ı Kerim, besmeleden sonra Hamd, âlemlerin Rabbi Allaha aittir cümlesiyle başlamaktadır. Bu giriş oldukça ilginçtir. Vahy kitabı olan Kuran söze Allaha ait en önemli özelliği vurguluyarak, insanlara bu önemli gerçeği hatırlatarak başlıyor.
Her türlü övgü, her türlü saygı ve itaat ifadesi, her türlü şükran duygusu ve bağlılık; bütün âlemlerin, âlem diye nitelediğimiz bütün varlıkların asıl sahibi, maliki, yöneteni, bakıp gözeteni, koruyup ihtiyaçlarını gidereni, onlara dilediği gibi yön veren yüce güç sahibi Allaha aittir. Kuran, Onun sözüdür ve O bu vahyi ile yaratıp şekil verdiği insanları müdeliyor, korkutuyor ve onlara doğru yola davet ediyor. Çünkü O, âlemlerin Rabbi Allahtır. Insanlardan bazıları Allaha inandıkları halde Onun Rabliğini ve ilâhlığını anlamamışlardır. Ona ilâhlıkta ve Rablikte ortak (şirk) koşarak müşrik olmuşlardır. Rabbimiz Kuranda en çok böylesine sapmış kimselere hitap ediyor.
Tevbe Suresi 31. âyetteki ifade çok anlamlıdır. Bazıları din adamları haline getirdikleri papazlarını, hahamlarını ve hatta Hz. Isayı Rabb sandılar. Olayı dinleyen Adiy b. Hatem Peygambere diyor ki, Ya Rasûlallah, ben onları bilirim, onlar din adamlarına (veya önderlerine) ibadet etmiyorlardı. Öyleyse bu rabb edinmenin anlamı nedir? Peygamber soruyor:
-Onların liderleri onlara bir şeyi haram veya helâl yaptıkları zaman insanlar onu kabul ediyorlar mıydı? Adiy b. Hatimin cevabı evet olunca;
-Işte bu davranış onları rabb edinmektir karşılığını alacaktı.[10]
Evet, Allaha ait Rabblik, başkalarına verilirse bu Allahın hakkına tecavüzdür. Onun Rabbliği bütün evrende kendini duyurmaktadır. Evreni en güzel şekilde terbiye edip (düzenleyip) ona tasarrufta bulunmaya (yöneltmeye) devam eden Allah (cc), insana ait hayatın ve kulluğun da kurallarını koymuştur. Yani insana şekil verip, yaşamasını sağlayan Allah, Rabb olarak da insanın sahibi ve malikidir. Öyleyse insana düşen kendisinin sahibi ve maliki olan Allaha Rabb olarak teslim olmak ve yalnızca Ona kulluk yapmaktır.
De ki: Insanların Rabbine sığınırım. Insanların malikine, insanların ilâhına da; sinsice kalplere vesvese ve kuşku düşürüp duran vesvesecinin şerrinden . (Nâs: 114/1-4)[11]
R harfi
- 2. Üretici İle Tüketici Arasına Girmek:
- er-RABB
- Fâizsiz Ekonomi
- Rabbanílerin Görevi:
- Râbıtanın Dayandırıldığı Ayet ve Hadislere İlişkin Kanıtlama ve Yorumlar
- RASATHANE
- Recm Cezası Uygulanması İçin Gerekli Şartlar:
- RIZIK
- RÜ'YA-I SÂDIKA
- Rüşvet Nedir, Ne Değildir?
- 3. Kabzdan Önce Satış:
- Hâkimlerce Alınan Rüşvet:
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- Rab; Anlam ve Mâhiyeti
- Râbıtayı Kanıtlamada Nakşibendîlerin Kullandığı Üslûp
- RÂSİHÛN
- Rızk'ın Kur'an'daki Manaları:
- RİBÂT
- RÜ'YET-İ HİLAL
- Zina Suçunun Sâbit Olması:
- 4. Yıkıcı Rekabet Yapmak:
- Memur Ve Hediye:
- Rabb Olmanın Üç Özelliği:
- RABITA
- Râbıtanın Tarihi ve Kaydettiği Aşamalar
- RASÛL
- Recm Cezasının İnfazı:
- Rızkı Yaratan Allah'tır:
- RİCÂLÜLGAYB
- Devlet Malından Çalmak (Gulûl)