Yalnızca faydalanılabilen araziler. Bu tür arazinin iktâ'ına da istiğlâlen ikta' (ikta'ı istiğlâlî) adı verilmektedir.



Bu ikta' çeşidinde arazinin rakabe ve mülkiyet söz konusu edilmeyerek, yalnız öşür ve haraç gibi menfaatlarını ikta' etmek sözkonusudur.



Bunlardan öşür, belirli şartlar taşıyan insanlara verilmesi gereken bir zekattır. Zekât ise sahibine teslim edilmedikçe mülk edinme sahih olamayacağından öşrün ikta'ı caiz olmamıştır.



Harac'a gelince: bunun ikta'ında ihtilâf söz konusu olmuşsa da fakîhlerin bir çoğu, bir beldenin muhafazasına memur olan askere haracın ıkta' olunabileceğini kabul etmişlerdir.



Bu tür ıkta' çeşidinde, herhangi bir temellük söz konusu olmadığından bey', hîbe, vakıf ve vasiyyet gibi tasarruf caiz olamaz.



Abdurrahim GÜZEL