Ululuk ve azamet âlemi. Kur'an'da geçmeyen bu terkip, bazı sufîlere göre Allah'ın kadîm zatıdır. Kimilerine göre ise, ilâhî kudret âlemidir. Melekût âlemi, Arş'tan aşağıya doğru bütün cisim ve arazlardır. Ceberût âlemi ise, Melekût âleminin ötesidir.



Bazıları da âlemleri üç kısma ayırırlar. Bunlara göre en üstte Lahût âlemi, altında Ceberût âlemi ve onun altında da melekût âlemi yer alır.



Ehl-i Sünnet'e aykırı inanç ve düşüncelerinden dolayı 587/1191 yılında idam edilen Yeni-Eflatuncu düşünür ve filozof Sühreverdî el-Maktûl'e göre, Ceberüt âlemi hakîm kişilerin cezbe halinde gördükleri âlemdir.



Özellikle felsefeye bulaşmış kimi tasavvuf ehlinde bu tür İslâm itikadına aykırı düşüncelere çok rastlanır. Meselâ bazı tasavvuf kitaplarında şeyhlerinin Levh-i Mahfûz'u okudukları, dolayısıyle geleceği bildikleri, hatta kaderler üzerinde tasarrufta bulundukları ileri sürülür ki bunların gerçekle hiçbir ilgisi yoktur. Kur'an ve sahih sünnetle bağdaşmayan bu tür iddialar kimden gelirse gelsin reddedilmelidir.



M. Sait ŞİMŞEK