Pusu, tehlikeli yer, sınır boyları, muharebe alanlarındaki gedik[816], insanın vücudunda örtülmesi ve başkalarının görmemesi gereken yerler.



Fıkıhda, insanın vücudunda örtülmesi gereken yerlere avret mahalli denir. Erkek ve kadınlarda avret yerlerinin sınırı değişiktir.



Erkeklerin örtmeleri gereken yerler göbeklerinin altından diz kapaklarına kadar olan kısımdır. Göbek avret mahalli değildir. Diz kapakları ise avret mahallidir. Bu yerler arasında kalan kısmın örtülmesi farz; açılması haramdır.



Hür ve müslüman kadınların avret mahalleri de şöyledir



a- Yabancı erkeklere ve müslüman olmayan kadınlara karşı kadınların yüzleri, bileklere kadar elleri ve ayaklarının dışında vücutlarının tamamı avrettir. Ancak ayaklarında ihtilaf edilmiştir. Sahih olan görüşe göre kadının ayakları avret mahallinden sayılmaz.[816] Çünkü el ve yüzde olduğu gibi ayakların örtülmesinde de güçlük vardır. Kadınların saç ve perçemleri de avret olup örtülmesi gerekir.



Avret mahalli sayılan yerlerin gerek namaz içinde ve gerekse namaz dışında örtülmesi farzdır. Şehvet olmamak şartıyla bir erkeğin yabancı bir kadının el, yüz ve ayaklarına bakması caiz, dokunması haramdır.



b- Kadınların kendisine mahrem olanlara karşı el, ayak, kol, saç ve benzeri yerlerini açmalarında bir sakınca yoktur. Cenâb-ı Hak bu hususta şu hükmü koymuştur.



"(Ey Muhammed!) Mümin erkeklere söyle: Gözlerini bakılması yasak olan yerlerden çevirsinler, mahrem yerlerini de korusunlar. Bu, onlar için daha temizdir. Allah, yaptıklarından şüphesiz haberdardır. Mümin kadınlara da söyle: Gözlerini bakılması yasak olan yerlerden çevirsinler, namuslarını korusunlar, kendiliğinden görünen kısmı müstesna, süslerini de açmasınlar, baş örtülerini yakalarının üzerine salsınlar. Süslerini; kocaları, babaları, kayınpederleri, oğulları, kocalarının oğulları, kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kadınları, cariyeleri veya erkekliği kalmamış hizmetçiler ya da kadınların mahrem yerlerine bakmaktan henüz anlamayan küçük çocuklardan başkasına göstermesinler..." (en-Nûr: 24/31-32).



Bu konuda Hz. Peygamber de şöyle buyurur:  "Erkek erkeğin, kadın da kadının avretine bakmasın. İki erkek veya iki kadın bir elbisenin, yahut aynı yatağın içinde (uzuvları birbirine değecek şekilde) bulunmasın."



c- Kadının kadınlara göre avret mahalli göbekle diz kapakları arasında kalan yerdir. Bunun dışındaki yerleri kadınların yanında da açamazlar.[816]



d- Doktor, ebe, iğneci gibi sağlık görevlilerin zaruret halinde tedavi maksadıyle avret yerlerine bakmaları caizdir. Ancak kadınlar için kadın doktorların bulunması halinde erkek doktora görünmemek tercih edilmesi gereken bir husustur.



Karı koca birbirlerinin vücutlarının her tarafına bakabilir. Aralarında avret sınırı diye bir husus söz konusu değildir. Ancak avret-i galize olan ön arka uzuvlarına bakmamaları edebe daha uygundur.[816]



[817] İsmail b. Hammad el-Cevheri, es-Sıhah, Mısır, 1956, c. VI, s. 2275, İslam Ansiklopedisi, c. II, s. 63.



[818] Cengiz Yağcı, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/179.



[819] M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, İst. 1935, c. 1, sh. 52.



[820] Doç Dr. İsmail Cerrahoğlu, Tefsir Usulü, Ank. 1971, sh. 52.



[821] İslam Ansiklopedisi, c. II, sh. 64, Ayrıca bkz. Doç Dr. İsmail Cerrahoğlu a.g.e. sh. 52.



[822] Şah Veliyullah Ahmed İbn Abdurrahman ed-Dihlevî, el-fevzü’l-Kebir fi Usuli’t-Tefsir, 1980, sh. 88, vd. Ayrıca bkz: Doç Dr. İ. Cerrahoğlu, a.g.e., sh. 53.



[823] Abdulaziz el-Buhari, Keşfu’l-Esrar, İst. 1308, c. II, sh. 361.



[824] Yusuf Kerimoğlu, Kelimeler ve Kavramlar, İnkılap Yayınları: 53-54; Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 51. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[825] Cengiz Yağcı, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/179.



[826] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[827] Bakara: 2/164.



[828] Yunus: 10/5.



[829] En’am: 6/95-99.



[830] Nahl: 16/65-69.



[831] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 51-52. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[832] Âli İmran: 3/49.



[833] Maide: 5/114.



[834] İsra: 17/59.



[835] Meryem: 19/21.



[836] Tâhâ: 20/22.



[837] Ayrıca bak. Hûd: 11/103; Hıcr: 15/74; Kasas: 28/36; Ankebût: 29/15. vd; Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 52. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[838] Bakara: 2/248; Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 52.



[839] Mü’minûn: 23/50; Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 52-53.



[840] Bakara: 2/248; 3/46; Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 53.



[841] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 53.



[842] Bakara: 2/23-24; Ankebût: 29/50-51; İsra: 17/88; Hûd: 11/13.



[843] Bakara: 2/145; Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 53.



[844] Aliyyu’l-Kari, Şerhu’ş-Şifa, İst. 1309, c. II, sh. 525 vd. Ayrıca bkz. Feteva-i Hindiyye, c. II, sh. 266 vd.



[845] Yusuf Kerimoğlu, Kelimeler ve Kavramlar, İnkılap Yayınları: 53-54.



[846] Buharí, Bed’ü’l Halk: 88, 4/251.



[847] Müslim, Fiten: 39-40, Hadis no: 2901, 4/2225.    



[848] Hüseyin K. Ece, İslâm'ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 53-54.



[849] Ayrıca bk. Hûd: 11/103; Hicr: 15/74; Kasas: 28/36; Ankebût: 28/15 vd.



[850] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[851] Kurtubî, el-Câmiu li-Ahkâmi’l-Kur’an, IV/310; İbn Kesir, I/440-441. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[852] Mevlüt Güngör, Kur’an Penceresinden Bakış, 203-212.



[853] Fâtır: 35/19-21.



[854] Meselâ bk. Ğâşiye: 88/17-20; Mülk: 67/19.



[855] Necm: 53/18.



[856] A'râf: 7/133.



[857] Âl-i İmrân: 3/49. Süleyman Ateş, Kur'an Ansiklopedisi, c. 3, s. 258-260.



[858] Hüseyin K. Ece, İslam’ın Temel Kavramları, Beyan Yayanları: 54.



[859] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[860] Cengiz Yağcı, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/179-180.



[861] Cengiz Yağcı, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/180.



[862] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[863] İbrahim: 14/1.



[864] Bakara: 2/256.



[865] Süleyman Ateş, İslâm'a İtirazlar ve Kur'an-ı Kerim'den Cevaplar, s. 245.



[866] Enbiyâ: 21/30.



[867] Nâziât: 79/30; Zümer: 39/5.



[868] Yâsin: 36/38.



[869] Ra'd: 13/2; Lokman: 31/10; Hacc: 22/65.



[870] Vâkıa: 56/75-76.



[871] Zâriyât: 51/47.



[872] En'âm: 6/125.



[873] Târık: 86/5-7.



[874] Kamer: 54/50; Nahl: 16/77; Tekvir: 81/6.



[875] İsrâ: 17/97.



[876] Kasas: 28/71-72.



[877] Rûm: 30/20; En'âm: 6/2; Rahmân: 55/14.



[878] A'raf: 7/172.



[879] Târık: 86/5-8; İnsan: 76/2; Mü'minun: 23/11-13.



[880] Zümer: 39/6.



[881] Lokman: 31/34; Hacc: 22/5, Mürselât: 77/20-22; Kıyâmet: 75/36-40.



[882] Muhammed Mahmud es-Savvaf, İslam'ın En Büyük Mucizesi Kur'an, s. 18-19. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[883] Cengiz Yağcı, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/180.



[884] Afzalur Rahman, Siret Ans. İnkılab Y. c. 5, s. 222-230, 101-105; krş. M. Bayraktar, Kendi Dilinden Kur'an, s. 101-105. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[885] Zuhruf: 43/4; Ra'd: 13/39.



[886] Bakara: 2/2; Sâd: 38/29; Fussılet: 41/3; Zuhruf: 43/2; Duhan: 44/2.



[887] Kehf: 18/47-49; Câsiye: 45/29.



[888] İsrâ: 17/13-14.



[889] Zâriyât: 51/20-21; Fussılet: 41/53.



[890] Fussılet: 41/53.  



[891] Bk. İsrâ: 17/50; Şuarâ: 26/189, 190; Neml: 27/51, 52; Ankebût: 29/15, 34, 35; Kamer: 54/15-16.



[892] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[893] Aynı konuyla ilgili bk. Tâhâ: 20/9-97.



[894] Mâide: 5/112-116.



[895] En’âm: 6/8, 50; Hûd: 11/31; İsrâ: 17/90-95; Furkan: 25/7.



[896] En’âm: 6/9, 36, 110; A’râf: 7/188; Hûd: 11/12; İsrâ: 17/95.



[897] Âl-i İmrân: 3/183, 184; En’âm: 6/7.



[898] Bk. En’âm: 6/33-35.



[899] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[900] Necm: 53/9. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[901] Elmalılı, c. 5, s. 282-283.



[902] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[903] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[904] Yûnus: 10/39.



[905] Hucurât: 49/12.



[906] Necmettin Şahinler, Âyetler ve Yetenekler, s. 7 ve devamı. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri. 



[907] Tûr: 52/9.



[908] Bakara: 2/29; İsrâ: 17/44; Mü'minun: 23/86; Talak: 65/12; Mülk: 67/3; Nuh: 71/15; Nebe': 78/12.



[909] Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, c. 1, s. 294.



[910] Hadislerle Kur'an-ı Kerim Tefsiri, İbn Kesir, c. 3, s. 1007.



[911] Mülk: 67/3-4.



[912] Mü'minun: 23/57.



[913] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri. 



[914] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri. 



[915] İslâm Ansiklopedisi, Şamil, c. 5, s. 380.



[916] Hekimoğlu İsmail, H. Hüseyin Korkmaz, İlimler ve Yorumlar, s. 371-372.



[917] Hekimoğlu İsmail, H. Hüseyin Korkmaz, İlimler ve Yorumlar, s. 371-372.



[918] Celal Kırca, Kur'an ve Fen Bilimleri,  174-175.



[919] Taşkın Tuna, Eğitim Bilim Dergisi, sayı, 10.



[920] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[921] Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercümesi, c. 2, s. 844-846.



[922] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[923] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[924] Fethullah Han, Kur'an ve Kâinat Âyetleri, s. 157.



[925] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[926] İbn Kesir.



[927] Ebû Dâvud, İlim 12; İbn Mâce, Mukaddime 23; Müsned, II/338.



[928] Fahreddin Râzi.



[929] İbn Kesir.



[930] Fahreddin Râzi, Mefâtihu'l Gayb.



[931] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[932] Buhârî, Enbiyâ 50, İ'tisâm 14; Müslim, İlm 6; İbn Mâce, Fiten 17; Ahmed bin Hanbel, II/325, 327, 336, III/83, 89, 94.



[933] Faruk Beşer, Fıkıh Penceresinden Fetvâlarla Çağdaş Hayat, s. 64-65.



[934] Mehmed Âkif Ersoy, Safahat, s. 170.



[935] Ziya Paşa. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[936] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[937] Heysemî, M. Zevâid, VI/168.



[938] Ahmed bin Hanbel, Müsned II/428; Heysemî, VI/167; Şevkânî, Neylü'l-Evtâr, V/322; Aynî, Umdetü'l-Kaarî, XII/95;  S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/46.



[939] İbn Mâce, II/157; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/47-48.



[940] Ebû Dâvud; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/47.



[941] Dârimî; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/48.



Bu hadislerin çoğunda Suffe talebelerinin, öğretmenlerine hep kavs, ok yayı hediye ettikleri zikredilmiştir. 'Bunların hediye edecek başka şeyleri yok mu idi? Bunların hepsi de ok, yay sahibi mi idi?' Evet, başka şeyleri yoktu. Bunların tümü, fakir ve ihtiyaç sahibi kimselerdi. Ayrıca, bunların hepsi mücâhid idi. Hepsinin de mâlik olduğu dünya malı okla yaydan ibaret idi. Ekserisi bâdiye (çöl)  halkından idi. En güzel yay bunlarda bulunurdu. Birbirini görerek hocalarına yay hediye etmek istedikleri anlaşılıyor. -S. Buhâri, Tecrid-i Sarih Terc. VII/48.



[942] Aynî, Umdetü'l-Kaarî, XII/96; Beyhakî; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/48.



[943] Tirmizî, V/179, hadis no: 2917; S. Buhari, Tecrid-i Sarih Terc. VII/48-49;  Şevkânî, Neylü'l-Evtâr, V/322; Aynî, Umdetü'l-Kaarî, XII/96. 



[944] Buhâri, Tecrid-i Sarih IX/301; XI/248.



Buhârî'yi şerheden âlimlerden Kirmânî, bu hadisle ilgili şu açıklamayı yapar: "Bu hadisin,  konulan  başlığın  ikinci  kısmıyla,  yani  Kur'an'ı yeme vesilesi yapmakla ilişkisi şudur: Kur'an okuma, Allah için olmazsa, elbette ya gösteriş, ya yeme vesilesi, ya da benzeri bir şey için olacaktır." Kirmânî, Şerhu'l-Buhârî XIX/49; Kastalânî, İrşâdü's-Sârî, VII/388.



[945] Ebû Dâvud, İlim 12, hadis no: 3664; İbn Mâce, Mukaddime 23; Müsned, III/338.



[946] Tirmizî, hadis no: 2793; İbn Mâce, hadis no: 258.



[947] İbn Mâce, hadis no: 259, 260; Tirmizî, hadis no: 2793.



[948] Taberâni, Kebir; Ebû Nuaym; Râmûz el-Ehâdis, II/429.



[949] Müslim, Tirmizi, Ahmed bin Hanbel; Râmûz el-Ehâdis, I/243.



[950] Buhâri, Tecrid-i Sarih Tercümesi, XI/247; hadis no: 1783.



[951] Buhâri, Tecrid-i Sarih Tercümesi, IX/298; XI/248.



[952] Fudayl bin Amr'dan, et-Tıbyân fî Âdâb-ı Hameleti'l-Kur'an, Muhyiddin Nevevî, s. 29.



[953] Beyhakî, Şuabu'l-İman, I/429; Süyûtî, Câmiu's-Sağîr, 1/43.



[954] Sünen-i Tirmizî, 121, hadis no: 2360; Tâc Terc. III/106, hadis no: 168.



[955] Ahmed Ziyâüddin Gümüşhânevî, Râmûzu'l-Ehâdîs, I/302; Taberânî, Kebir; Hâkim, Müstedrek -Abdullah bin Hars'dan-



Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[956] İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 182 Naklen F. Beşer, s. 77



[957] Buhârî, Bed'ü'l-Vahy 1; Müslim, İmâre 155.



[958] Birgivî Muhammed; Şerh'u Hadis-i Erbaîn, s. 75; İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 182



[959] İbn Âbidin, el-Ukûdü'd-Dürriye, II/115



[960] Nevevî, et-Tıbyân fî Âdâb-ı Hameleti'l-Kur'an, s. 42; İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 175.



[961] İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 180; Reddü'l-Muhtar, VI/56



[962] Şeyhu'l-İslâm Muhammed Emin el-Ankaravî, Fetâvâ-yı Ankaravî. II/293



[963] İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 179



[964] İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 175



[965] İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 174; Reddü'l-Muhtar, VII/57; İmam Birgivî, Şerhu Hadîs-i Erbaîn, s. 74



Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[966] El-Cezîrî, el-Fıkhu ale'l-Mezâbi'l-Erbaa, III/127-128; İbn Âbidin, Şifâu'l-Alîl, s. 169



[967] İbn Âbidin, Şifâu'l-Alil, s. 167



[968] Kemâlüddin İbn Hümam, Fethu'l-Kadir, IX/99



[969] İbn Âbidin, Reddü'l-Muhtâr, VI/56; Şifâu'l-Alil, s. 161



[970] İbn Âbidin, Ukûdü'd-Dürriyye, II/116; İbn Âbidin, Ukûdü Resmi'l-Müftî, s. 14



[971] Hayreddin Karaman, İslâm'ın Işığında Günün Meseleleri (1), s. 113



[972] Faruk Beşer, Fıkıh Penceresinden Fetvâlarla Çağdaş Hayat, s. 92 (Geniş bilgi için bkz. s. 60-92)



Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[973] Şuarâ: 26/145.



[974] Şuarâ: 26/164.



[975] Şuarâ: 26/180.



[976] Mehmed Göktaş, Gençlerle Tevhid Dersleri, s. 58-60. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.



[977] Nûr: 24/47-49.



[978] Cavit Yalçın, Kur'an'da Temel Kavramlar, s. 123-129











[979] Celâleddin Rûmî. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[980] Sayılar, 22-23.











[981] Taberî, Câmiu'l Beyân, 6/123.











[982] Kurtubî, Câmiu'l-Ahkâm, 7/322.











[983] Mustafa İslâmoğlu, Yahudileşme Temayülü, s. 241-247.











[984] Zemahşeri, Keşşâf II/434; Mustafa Çelik, Câhiliyye Düzeninin Ruh Haritası, s. 103-107. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[985] Yahudileşme Temayülü, s. 308. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.     











[986] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[987] Bakara: 2/255.











[988] İbn Kesir, Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azım, I, 309.











[989] Tefsir-i Kebir, Ankara, 1989, c.5, s.420-421.











[990] Ahmet Özalp, Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 3, s. 424-425.











[991] Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[992] Müslim, Müsafirîn, 258; Ebû Dâvûd, el-Huruf ve'l-Kiraa, 35; İbn Hanbel, V, 142.











[993] Tirmizî, Fedâilü'l-Kur'an, 2.











[994] Ebû Dâvûd, Vitir, 17.











[995] Tirmizî, Fedâilü'l-Kur'an, 2.











[996] Ahmed Ağirakça, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/180-181.











[997] Haluk Nurbaki, Âyete’l-Kürsî Yorumu, s. 7-8. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[998] Tirmizî, Fezâilü’l-Kur’an 2.











[999] Tirmizî, Fezâilü’l-Kur’an 2.











[1000] Müslim, Müsafirîn, 258; Ebû Dâvûd, el-Huruf ve'l-Kırâa 35; Ahmed bin Hanbel, V/142.











[1001] Müslim, Salâtu’l-Müsâfirîn 258, hadis no: 810; Ebû Dâvûd, Vitr 17, Salât 352.











[1002] Tirmizî, Sevâbu’l-Kur’an 2, hadis no: 2881.











[1003] Kütüb-i Sitte, c. 3, s. 329.











[1004] Ahmed bin Hanbel, V/142, 178.











[1005] Kütüb-i Sitte, c. 3, s. 329.











[1006] Kütüb-i Sitte, c. 3, s. 329.











[1007] Kütüb-i Sitte, c. 9, s. 313.











[1008] Râmûzu’l-Ehâdîs, 302.











[1009] Buhârî, Vekâle 10.











[1010] Tirmizî, Sevâbu’l-Kur’an 3, hadis no: 2883. Ahmet Kalkan, Kur’an Kavram Tefsiri.











[1011] Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, Azim Y. c. 2, s. 155-163.











[1012] Tekvin, 2:2.











[1013] Psalms 78:65.











[1014] Mevdûdi, Tefhimu'l Kur'an, İnsan Y. c. 1, s. 198-200.











[1015] Seyyid Kutub, Fî Zılâli'l-Kur'an, Bakara 255. âyetin tefsiri. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1016] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1017] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1018] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1019] Curcanî, et-Tarifat, 65; İ. Hakkı İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, II, 104; Seyyid Sabık, el Akaidu'l-İslâmiyye, s. 68; Metin Yurdagür Allah'ın Sıfatları Esmaü'l Hüsna, İstanbul 1984, s. 177.











[1020] Taftazâni, Şerhu'l-Makâsıd II, 64-65; Cürcanî, Şerhu'l-Mevâkıf, II, 353.











[1021] M. Sait Şimşek, Şamil İslâm Ansiklopedisi, Şamil Y. c. 2, s. 380. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1022] bk. Âl-i İmran: 3/2.











[1023] Ahmed bin Hanbel, Müsned, III,10.











[1024] Ahmed bin Hanbel, III, 245.











[1025] Buhârî, Teheccüd, 1; Tevhid, 8, 35; Ahmed bin Hanbel, I, 358.











[1026] bk. Elmalılı Hamdi Yazır Hak Dini Kur'ân Dili, İstanbul t.y., 849, 850, 118 vd.; A. Sehaade, "Kayyüm" maddesi İ A). Hamdi Döndüren, Şamil İslâm Ansiklopedisi.











[1027] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1028] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1029] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1030] Cürcani, et-Ta'rîfât.











[1031] Taftazânî, Şerhü'l-Akaid, 22-23.











[1032] Gazzâlî, İhya, l, 124.











[1033] M. Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, VII, 5222.











[1034] Seyyid Sabık, el-Akaid el-İslâmiyye, 67.











[1035] İsmail Hakkı İzmirli, Yeni İlm-i Kelâm, 105-107. Dursun Ali Türkmen, Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 3, s. 136-137. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1036] M. Sait Şimşek, Şamil İslâm Ansiklopedisi, c. 1, s. 112.











[1037] Ayet ve hadislerle Esmau’l-Hüsna, İzzeddin Cemel, Ravza Yayınları: 183-184.











[1038] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1039] H. Yahya, Allah’ın İsimleri, Vural Yayınları. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1040] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1041] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1042] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1043] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1044] el-Bakara, 2/171.











[1045] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1046] bk. İsrâ: 17/1, Necm: 53/1 vd. ayetler.











[1047] Arş'la ilgili ayetler: 7/54, 9/129, 10/3, 11/7, 13/2, 20/5, 21/22, 23/86, 116, 25/59, 27/26, 32/4, 39/75, 40/7, 15, 43/82, 57/4, 85/15, 69/17.











[1048] Tecrid-i Sarih: 9/7.











[1049] Cengiz Yağcı, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/154-155. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1050] Bk. El-Bağdâdî, El-Fark'u Beyn'el-Firak S. 138-141;  Muhammed Ali et-Tehânevi, Keşşaf'u Istılâhât'il-Fünûn: 1/261 Kahraman Yayınları İstanbul-1984 ; Şerh'ul-Mevâkıf 2/340.











[1051] Fazla bilgi için Bk. Muhammed b. Süleyman el-Halebî , Emâli Şerhi: Beyit 12, S.28, Işık Kitabevi İstanbul-1979. Ferit Aydın, İslam’da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 232.











[1052] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1053] Râğıb el-Isfahanî, El-Müfredât fî Garîbi'l-Kur'an, s. 263.











[1054]  Müslim, Cenâiz 102-103, Hadis no: 974, 2/669.











[1055] Buhârî, Deavât 1, 8/82; Müslim, İman 334-342, Hadis no: 198-199, 1/188; İbn Mâce, Sünnet 37, Hadis no: 4307, 2/1440; Tirmizî, Deaavât 141;  Kütüb-i Sitte, 14/403.











[1056] Ebû Dâvud, Sünnet, Hadis no: 4739, 4/236; İbn Mâce, Zühd 37, Hadis no: 4310, 2/1441; Tirmizî, Kıyame 11, Hadis no: 2435, 4/625.











[1057] Hüseyin K. Ece, İslâm’ın Temel Kavramları, s. 607.











[1058] Müslim, Cenâiz 35. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1059] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1060] Meryem: 19/87.











[1061] Zuhruf: 43/86.











[1062] Necm: 53/26.











[1063] Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1064] Bakara: 2/254. 











[1065] Bakara: 2/48, 123. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1066] Yûnus: 10/18.











[1067] Rum: 30/13; En’am: 6/94.











[1068] En’am: 6/51, 70; Secde: 32/4.











[1069] Şuarâ: 26/100.











[1070] A’râf: 7/53.











[1071] Mâide: 5/72, 94; A’râf: 7/53; Yûnus: 10/18.











[1072] Tâhâ: 20/109; Necm: 53/26.











[1073] Bakara: 2/48, 123, 254.











[1074] En’am: 6/94; A’râf: 7/53; Şuarâ: 26/100; Rûm: 30/13; Müddessir: 74/48.











[1075] Bakara: 2/254, 255; Yûnus: 10/3; Tâhâ: 20/109; Sebe’: 34/23.











[1076] Necm: 53/26.











[1077] Duhân: 44/41; Müddessir: 74/48.











[1078] En’am: 6/51; Secde: 32/4.











[1079] Fâtiha: 1/5.











[1080] Muhammed H. Fadlullah, Min Vahyi’l-Kur’an, II/38-39.











[1081] Tabatabaî, El-Mîzân Fî Tefsiri'l-Kur'an, I/234-235. Ahmet Kalkan Kur’an Kavram Tefsiri.











[1082] Zümer: 39/3.











[1083] En’am: 6/70.











[1084] Buhâri, Müslim, Tirmizi.











[1085] Cafer T. Soykök, Haksöz 67, s. 35-38.











[1086] Durak Pusmaz, Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/183.











[1087] Şamil İslam Ansiklopedisi: 1/183.